نظام جمهوری اسلامی ایران نام حکومت کنونی ایران است که بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر پایهٔ جمهوریت و اسلامگرایی بنا نهاده شده است که نظامی ضد استعماری، مخالف با دموکراسی و سکولاریسم و در نوع خود تمامیتخواه و اقتدارگرا با گرایش به نظریه «ولایت مطلقه فقیه» قلمداد میشود
جمهوری اسلامی ایران، در پی انقلاب ۱۳۵۷، طی همهپرسی نظام جمهوری اسلامی در روزهای ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ با پرسش «جمهوری اسلامی، آری یا نه؟» با رای ۹۸٫۲٪ درصدی آری، رسمیت پیدا کرد
طبق آمار شاخص مردمسالاری در نظام جمهوری اسلامی، تکثرگرایی سیاسی«صفر» است و طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هیچیک از افراد و احزاب مخالف نظام جمهوری اسلامی حق فعالیت سیاسی، اجرا و بر عهدهگیری سمتهای مختلف را ندارند و به رسمیت شناخته نمیشوند. حکومت جمهوری اسلامی ایران در فهرست رژیمهای درمانده و در شاخص کشورهای شکننده و آسیبپذیر مابین نارنجی و قرمز قرار دارد. در دورهٔ حکومت خود با امواجی از نارضایتی مردم روبرو شده است که افزایش نابرابری جنسیتی، شکاف طبقاتی، فساد سیستماتیک دولتی و فشارهای خارجی، بر نارضایتی همگانی افزوده است و به اعتراضات سراسری منجر شده است
این نظام نوعی جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه است و ساختار سیاسی آن شامل مجلس خبرگان رهبری، رهبر جمهوری اسلامی، و قوه مجریه، قوه مقننه (مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان) و قوه قضاییه است. همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی، شوراهای اسلامی شهر و روستا در آن فعالیت میکنند. رهبر فرمانده کل قوا محسوب میشود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۸ توسط مجلس خبرگان قانون اساسی در ۱۷۵ اصل نوشته شد. با تصویب مجلس شورای اسلامی، تأسیس حزب نه تنها برای مخالفان بیرون از نظام، بلکه حتی گروههای منحل شدهٔ اصلاح طلب هم اجازهٔ فعالیت ندارند
برابر قانون اساسی دولت جمهوری اسلامی ایران اصول حکومت جمهوری اسلامی بر پایه جمهوریت و اسلامیت بنا شده است، این قانون «جمهوریت» را رای و اراده مردم در اداره امور کشور و «اسلامیت» را مطابقت داشتن قوانین با دین اسلام میداند. در مقابل منتقدان نوع نظام سیاسی ایران را نه پارلمانی و نه ریاست جمهوری بلکه نظام ولایت فقیه میدانند که در اساس و بنیاد ربطی به دموکراسی و جمهوریت ندارد
حکومت اسلامی
علی مطهری نمایندهٔ مجلس در سال ۱۳۹۹ تأکید کرد که «در حال انتقال از حکومت جمهوری اسلامی به حکومت اسلامی هستیم» و اعلام کرد که عدهای در حکومت به صورت جدی به دنبال حکومت اسلامی هستند چرا که رأی مردم را تزئینی میدانند. به گفتهٔ او این افراد اعتقاد دارند که «مجلس یک نهاد مشورتی و نهادی است که باید منویات رهبری را اجرا کند» و «رئیسجمهور مستقیماً باید منصوب رهبری باشد». همچنین سید علی خامنهای همواره در صورت تمایل توانسته اکثریت مجلس را به رأی دادن یا ندادن به موضوعات مشخص وادار کند.به نظر میرسد که رهبر جمهوری اسلامی در سالهای اخیر به تدریج قدرت نهادهای غیر انتصابی را کاهش و در مقابل قدرت سپاه پاسداران را افزایش داده است که در نتیجه سپاه پاسداران، به عنوان نهادی که از حمایت علی خامنهای برخوردار بوده همواره برای دولت، مجلس یا سایر نهادهای انتصابی نظام از جمله قوه قضاییه، صداوسیما و هیئتهای نظارت شورای نگهبان نیز اعمال قدرت میکند
دیدگاه امنیتی به مسائل
از دیدگاه منتقدان رویکرد رهبران کنونی جمهوری اسلامی، بخش امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی با همراهی روحانیون همسو، در عمل توانسته موقعیت روحانیت در نظام را از جایگاه نخست پیشین تنزل دهد. که خود باعث از بین رفتن پشتوانه قشرهای سنتی از جمهوری اسلامی شده که در نهایت این رویکرد باعث میشود که نظام جمهوری اسلامی هر چه بیشتر به سمت امنیتی و نظامی شدن پیش برود
اقتدارگرایی رقابتی
بر باور عدهای از کارشناسان سیاسی نظام جمهوری اسلامی نه نظامی دموکراتیک است و نه نوعی اقتدارگرایی تمام عیار، در نظامهای اقتدارگرایی رقابتی، نظامها به دو نوع دستگاه ایدئولوژیک و اعمال قدرت همزمان تکیه میکنند تا با اقتضای «ضرورت» و «حاجت» دردسرهای جدی را از سر بگذرانند بدون آنکه ناگزیر به اجرای اصلاحات اساسی شوند یا در صورت بستن راههای اصلاحات محکوم به فروپاشی شوند
دزدسالاری تمامیتخواهانه دینی-مارکسیستی
به گفته بیبیسی و برایان هوک اقتصاد ایران یک دزد سالاری فقط به نفع حاکمان، ایدئولوژی مارکسیست حکومت دینی تمامیتخواهی شده است
نظام جمهوری اسلامی و دموکراسی دو خط موازی هستند که هیچگاه به هم نمیرسند ، چون در اصل ذات اسلام بر مردم سالاری نیست و یک دیکتاتوری است و نظام جمهوری اسلامی که تقریبا همگی ما اطلاعاتی در مورد چگونگی به وجود امدن ان داریم فقط برای بقای خودش و تخریب سازمان یافته ایران از اسلام تغذیه میکند
تمام ارکان نظام در خدمت رهبری هستند و مانند لایه های پیاز برای محافظت از آن به جود امده اند
تمامی رقبا و مخافان به وحشیانه ترین شکل ممکن قلع و قمع میشوند و اثری از بهبودی و امید دیده نمیشود
یک شکل از سرطان بدخیم نظام جمهوری و ترکیبش با اسلام که فاجعه بارترین وضعیت ممکن را به وجود اورده است
این سرطان آیا درمان میشود ؟ بله
وقتی از تک تک واژه های نظام ( شکلی از نظام که جمهوری اسلامی به وجود آورده ) ، جمهوری و اسلام عبور کنیم